Serce to główny narząd układu krwionośnego. Organ ten jest położony w klatce piersiowej. Otacza go worek osierdziowy. Jest to tak zwana pompa zalewowo – tłocząca, której zadaniem jest utrzymanie przepływu krwi przez wszystkie tanki organizmu człowieka. Serce człowieka zbudowane jest z czterech części. Są nimi dwa przedsionki oraz dwie komory. Prawy przedsionek gromadzi krew z całego organizmu, a następnie przekazuje ją do prawej komory, która tłoczy krew do płuc. Z płuc krew przetłaczana jest do lewego przedsionka, a następnie lewej komory. Lewa komora tłoczy krew do wszystkich tkanek ciała.
Aby organizm ludzki dobrze funkcjonował wszystkie organy ludzkiego ciała muszą działać prawidłowo i ze sobą współgrać. Niestety zdarza się, że funkcjonowanie jakiegoś narządu zostaje zaburzone. Każdy organ w ciele człowieka odpowiada ze inne funkcje. Jedne dostarczają tlen do komórek, inne je odżywiają lub oczyszczają organizm ze zbędnych składników i toksyn. Niektóre zaburzenia spowodowane są złym trybem życia i nieprawidłowymi nawykami, inne są wadami wrodzonymi lub błędem genetycznym.
Serca, tak jak inne narządy ludzkiego ciała, może ulec zaburzeniom.
Znanymi chorobami serca są m.in.: zawał mięśnia sercowego, choroba niedokrwienna serca, wady zastawkowe – niedomykalność zastawek, zapalenie wsierdzia i osierdzia, migotanie przedsionków, krwotok sercowy, arytmia serca.
Zawał serca nazywany jest inaczej ostrym zespołem wieńcowym. Jest on zazwyczaj spowodowany ograniczeniem przepływu krwi do tętnic wieńcowych, które znajdują się nad płatkami półksiężycowatymi. Aby ocenić stan tętnic wieńcowych konieczne jest wykonanie badania koronograficznego. Badanie to polega na podaniu do tętnic kontrastu, który umożliwia uwidocznienie ich za pomocą promieniowanie rentgenowskiego. Zabieg ten można wykonać od tętnicy promieniowej lub udowej.
Innym zaburzeniem serca jest arytmia – nieprawidłowości w rytmie bicia serca.
Zdrowy człowiek w stanie spoczynku utrzymuje około 60-80 uderzeń na minutę. Razem ze wzrostem aktywności oraz poziomem stresu szybkość bicia serca wzrasta. Ilość uderzeń mieści się w granicach 120- 140. Przy intensywnym wysiłku fizycznym i podniesieniu wydolności serca może bić z częstotliwością nawet do 180 uderzeń na minutę.
W przypadku, gdy osoba, która pozostaje w spoczynku, miewa napady szybkiego bicia serca, kołatania jego, uczucie duszności, osłabienia, omdlenia, może mieć do czynienia z arytmią serca.
Arytmia nie jest osobną chorobą. Może ona być wyznacznikiem innego zaburzenia. Mogą nimi być: miażdżyca, astma, nadciśnienie, choroby tarczycy, niedobór podstawowych elementów mineralnych, potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania układów ludzkiego organizmu.
Wady zastawek serca związane są z nieprawidłową ich pracą, przez co krew może cofać się do serca. Zastawki mogą ulec zniekształceniu, zwężeniu, bądź zgrubieniu. Najczęstszymi przyczynami zniekształcenia zastawek jest zrośnięcie się płatków zastawek lub powstanie przetoki. Wady zastawkowe serca dzielimy na trzy rodzaje: proste – niedomykalność zastawek oraz zwężenia, złożone – połączenie niedomykalności ze zwężeniem, kombinowane -wady, które dotyczą dwóch różnych zastawek.
Wady zastawkowe możemy podzielić także ze względu na charakter ich powstanie. Wyróżniamy wady organiczne, które związane są z obecnością zmian patologicznych oraz czynnościowe, które są wtórnie wywołane poprzez nieprawidłową pracę serca.
Migotanie przedsionków jest najczęściej powiązane z arytmią serca. Na tego typu zaburzenia zazwyczaj narażeni są pacjenci z podwyższonym ciśnieniem tętniczym, chorobą niedokrwienną oraz zaburzeniami dotyczącymi rytmu bicia mięśnia sercowego. Najczęstszymi objawami tej nieprawidłowości są: niemiarowe bicie serca, kołatanie serca, duszności, zawroty głowy, nadmierne oddawanie moczu itp.
Wszystkie wymienione zaburzenia serca można zdiagnozować za pomocą badan kardiologicznych. Do taki badan zalicza się EKG serca, Holter, ECHO serca.
EKG serca to nieinwazyjna metoda wykrywania zaburzeń związanych z rytmem bicia serca. Polega ona na odczycie graficznego zapisu bicia serca. Pacjentowi zostają podłączone odpowiednie elektrody, które wykrywają ruch mięśnia sercowego.
Bardziej precyzyjnym badaniem jest Holter EKG, który monitoruje pracę serca przez całą dobę. Osoba diagnozowana podłączona jest do niewielkiego aparatu, który zbiera informacje dotyczące pracy serca, podczas podstawowych czynności życiowych.
Najbardziej dokładnym oraz precyzyjnym badaniem jest badanie ECHO serca. Echokardiografia – bo taka jest pełna nazwa badania – daje możliwość ujrzenia budowy serca, wad, które ono posiada, wykrycia szmerów i szumów, które wydaje serce.
Echo serca wykonywane jest za pomocą zastosowania techniki ultrasonografii. Dzięki odpowiedniej głowicy, lekarz może zajrzeć do wnętrza organizmu i obejrzeć serca na ekranie monitora. Badanie to umożliwią ocenę ruchów mięśnia, ocenę stanu zastawek oraz przepływu krwi w obrębie serca.
Dzięki temu badaniu można ocenić kurczliwość mięśnia sercowego. Uzyskane wyniki to stan prawidłowy – normakineza, zmniejszona ruchomość – hipokineza, brak ruchu – akineza, ruch paradoksalny – dyskineza.
Innymi wartościami, które są mierzone podczas badania są: wymiar końcoworozkuroczowy i końcowoskurczowy lewej komory, wymiar końcoworozukrczowy prawej komory, grubość tylnej ściany w rozkurczu i skurczu, grubość przegrody międzykomorowej, wymiar lewego przedsionka, opuszka aorty, pnia płucnego, wartość frakcji wyrzutowej lewej komory oraz przepływy maksymalne przez różne części serca.
Do badania echokardiograficznego nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Jednak przed przystąpieniem do badania powinno się wykonać EKG serca oraz RTG klatki piersiowej. Badania te należy udostępnić lekarzowi przeprowadzającemu badanie ECHO serca.
Wynik badania uzyskiwany jest na bieżąco. Może on być zapisany w formie nagranie na nośnik zewnętrzny lub wydruku poszczególnych ujęć.
Przeciwwskazaniami do wykonania badania są m.in. poparzenia skóry w obrębie klatki piersiowej, oparzenia przełyku, ograniczenia ruchomości odcinka szyjnego.
