Kaszel jest fizjologiczną reakcję organizmu, która pozwala oczyścić drogi oddechowe z zanieczyszczeń, a także z ciał obcych i z zalegającej wydzieliny w drogach oddechowych. Jest bardzo męczący, a przeważnie wtedy, gdy pojawia się w nocy. Jego przyczyną mogą być różne choroby, a czasami jest to tylko suche powietrze w sypialni.
Kaszel w nocy a suche powietrze w pomieszczeniu
Kaszel w nocy nie zawsze będzie oznaczał chorobę. Może pojawić się w nocy wraz z uczuciem suchości w gardle, a znika po napiciu się wody. Często występuje wtedy w miesiącach zimowych, gdy w domu grzeją kaloryfery, a okna otwiera się bardzo rzadko. To może spowodować wysuszenie śluzówek poprzez ekspozycję na suche powietrze.
Jego przyczyną może być również spanie w klimatyzowanym pomieszczeniu, np. w hotelu. Gdy włączona jest klimatyzacja, powietrze jest wysuszone, a poza tym jest ona źródłem różnych bakterii, grzybów, roztoczy oraz chemikaliów, które będą podrażniały drogi oddechowe.
Kaszel w nocy a infekcje dróg oddechowych
Kaszel, który nasila się w nocy podczas leżenia, jest charakterystycznym objawem dla chorób, które związane są z gromadzeniem się wydzieliny w oskrzelach, np. może to być ostre zapalenie oskrzeli. Czasami taki nocny kaszel jest bardzo silny, przez co powoduje problemy z zaśnięciem. Jeśli pojawiający się w nocy kaszel jest męczący i ma formę napadów, to może wskazywać na krztusiec. Inną przyczyną kaszlu, który pojawia się w nocy, może być zapalenie krtani albo zapalenie tchawicy.
Kaszel w nocy a astma i inne choroby płuc
Kolejną przyczyną nocnego kaszlu może być astma oskrzelowa[1], a jest to choroba układu oddechowego. Dla tej choroby charakterystycznym objawem jest duszność, świszczący oddech oraz kaszel. W nocy mogą pojawiać się napady suchego kaszlu bez duszności, a to oznacza, że może być on objawem tzw. wariantu kaszlowego astmy.
Produktywny, ale też uporczywy i nasilony nad ranem kaszel może wskazywać na przewlekłe zapalenie oskrzeli albo na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Ponadto charakterystyczny duszący kaszel może również pojawić się przy rozstrzeniu oskrzeli. Tutaj napady kaszlu są również rano, gdzie chory także odkrztusza zielono-żółtą, ropną wydzielinę.
Kaszel w nocy a alergia
Na alergię, np. na roztocza albo pierze, z którego wykonana jest pościel, może wskazywać suchy kaszel, katar, świąd skóry, a także drapanie w gardle, które pojawiają się po położeniu się do łóżka.
Kaszel w nocy a choroby układu krążenia
Nocny kaszel, a do tego duszności mogą pojawić się przy astmie sercowej. W tym zespole objawów charakterystyczna jest duszność, kaszel, świszczący oddech, który przeważnie pojawia się w pozycji leżącej podczas snu. Ten rodzaj astmy występuje przy lewokomorowej niewydolności serca, a wtedy przyczyną kaszlu jest zastój krwi w krążeniu płucnym. W tym przypadku kaszel jest suchy i nie ma odkrztuszania wydzieliny.
Kaszel w nocy a choroby układu pokarmowego
Bardzo często nocny kaszel pojawia się przy refluksie żołądkowo-przełykowym[2]. Występuje on w wyniku podrażnienia ścian dróg oddechowych poprzez cofającą się kwaśną treść żołądkową, a temu sprzyja właśnie pozycja leżąca.
Sposoby na nocny kaszel
Nagły i napadowy kaszel w nocy nie ułatwia zasypiania, a to powoduje, że rano człowiek wstaje zmęczony oraz niewyspany. Są różne sposoby na nocny kaszel, a jedną z nich jest aromaterapia. Można również zastosować leki, np. takie, które mają w swoim składzie substancję czynną ambroksol. Substancja ta ma między innymi działanie wykrztuśne i mukolityczne, a do tego pobudza produkcję oraz wydzielanie sulfaktantu, czyli substancji, która ma możliwość zmiany właściwości śluzu. Dzięki tym procesom możliwe jest łatwiejsze oczyszczanie dróg oddechowych z zalegającej w nich wydzieliny.
Rekomendacje:
- Krenke, Postępowanie w kaszlu u osób dorosłych – rekomendacje dla lekarzy rodzinnych, 2018.
- Sobieska-Poszwa, A. Krogulska, GERD jako przyczyna astmy i kaszlu u dzieci – epidemiologia, patomechanizm, leczenie – aktualne dane, 2020.
[1] Sobieska-Poszwa O., Krogulska A., GERD jako przyczyna astmy i kaszlu u dzieci – epidemiologia, patomechanizm, leczenie – aktualne dane, 2020, s. 82-87.
[2] Krenke R. i in., Postępowanie w kaszlu u osób dorosłych – rekomendacje dla lekarzy rodzinnych, 2018, s. 440.
