Połóg to stan, który nieuchronnie czeka każdą ciężarną. Jest to pierwsze 6 tygodni po porodzie, podczas których organizm musi oswoić się z nową sytuacją i powoli powracać do siebie po ciąży. W tym okresie następują liczne zmiany w układzie hormonalnym, krążenia i zmiany w anatomii ciała kobiety. Z pewnością jest to trudny czas, ponieważ trudy porodu w połączeniu z opieką nad dzieckiem dają się we znaki każdej mamie. W okresie połogu bardzo ważna jest pomoc rodziny i partnera, które pomogą kobiecie oswoić się z sytuacją i z radością wejść w całkiem nową rolę, jaką jest macierzyństwo.
Połóg, czyli pierwsze 6 tygodni po porodzie
Zarówno ciąża, jak i okres połogu są różne. Jedne kobiety znoszą ten okres całkiem dobrze, inne narzekają na różnego rodzaju opuchlizny i bóle. Jak wiadomo, również każdy poród jest inny – od jego przebiegu w dużej mierze zależy stan kobiety w okresie połogu. Im trudniejsze były narodziny dziecka, tym ciężej jest powrócić do dawnej formy i dobrego samopoczucia. Zdarza się, że dolegliwości połogu mogą być naprawdę uciążliwe i kobiety porównują go nawet z porodem. Warto wiedzieć, na co każda kobieta musi się przygotować bezpośrednio po porodzie i jakie sposoby stosować, by przyśpieszyć regenerację ciała po urodzeniu dziecka. Nie można się jednak śpieszyć – naturalnych procesów fizjologicznych nie da się drastycznie przyśpieszyć i przez pewne procesy każda kobieta tak czy inaczej musi przejść.
Co dzieje się w pierwszych dniach połogu?
Poród to prawdziwa rewolucja zarówno dla organizmu dziecka, jak i matki. W pierwszej dobie po porodzie, objętość krwi w organizmie matki wzrasta o około 600 mililitrów. Podnosi się liczba płytek krwi, dlatego wrasta również ryzyko choroby zakrzepowej. Po porodzie każda kobieta odczuwa skurcze macicy, która zaczyna się obkurczać i oczyszczać po wykonaniu swojego zadania. Minie jednak kilka miesięcy, zanim powróci do swojej pierwotnej wielkości. Oprócz bólu brzucha przypominającego skurcze menstruacyjne, pojawiają się tzw. odchody połogowe. Wyglądem mogą przypominać menstruację – najpierw pojawia się krwawienie, które po kilku dniach zmienia barwę na różową, a po kilku tygodniach brązowieje. Macica do 6 tygodnia po porodzie powinna się całkowicie oczyścić – z tego powodu nie zaleca się współżycia do 6 tygodni po urodzenia dziecka. Normalną sprawą jest rozciągnięcie mięśni krocza podczas porodu, co może powodować mocne dolegliwości bólowe podczas oddawania moczu i stolca. Jeszcze bardziej ból może doskwierać, jeśli doszło do pęknięcia lub nacięcia krocza – czasem takich sytuacji nie da się uniknąć podczas naturalnego porodu, ale kobieta musi pamiętać o odpowiedniej higienie oraz regularnej pielęgnacji rany, a później blizny na kroczu. Kobieta powinna być również przygotowana na obrzmiałe i obolałe piersi – zwykle w okolicy szóstej doby po porodzie dochodzi do nawału pokarmu – wtedy obrzęk i bolesność są największe, jednak ulgę może przynosić odciąganie mleka lub jak najczęstsze przystawianie do piersi maleństwa. Warto pamiętać o tym, że standardowo w 6 do 8 tygodni po porodzie każda kobieta musi odbyć kontrolną wizytę u ginekologa. Lekarz musi bowiem sprawdzić, czy gojenie się ran przebiega prawidłowo i czy nie wystąpiły żadne powikłania poporodowe.
Jak wyglądają kolejne tygodnie połogu?
Im dalszy okres połogu, tym na pewno lepsze jest samopoczucie matki, ponieważ dolegliwości fizyczne są coraz słabiej odczuwalne i w końcu zaczynają całkowicie ustępować. W kilka tygodni po porodzie warto rozpocząć ćwiczenia osłabionych mięśni dna miednicy szczególnie wtedy, kiedy pojawi się wysiłkowe nietrzymanie moczu. Zwykle odpowiednia rehabilitacja i danie sobie nieco czasu powodują całkowite cofnięcie się tych zmian. Wiele kobiet w tym okresie dopada tzw. baby blues – jest to niepokój związany z nową rolą, część mam uważa, że wręcz nie odnajdują się po porodzie i nie potrafią się zająć swoim dzieckiem. Na szczęście jest to tylko wrażenie okresowe, dlatego tak ważne jest dla kobiety wsparcie najbliższych w tym trudnym okresie. Młode mamy nie powinny przejmować się także tym, że nie wracają do formy od razu po porodzie i ich macica nie obkurcza się tak szybko, jak u koleżanek. Na to po prostu potrzeba czasu. Może pojawić się nadmierne wypadanie włosów – jest to zjawisko normalne, ponieważ w ciąży wypadanie włosów było zahamowane. W kilka tygodni sytuacja powróci jednak do normy. W okresie połogu warto, aby kobieta dalej przyjmowała preparaty witaminowe dla kobiet ciężarnych lub karmiących z odpowiednią dawką żelaza – organizm dzięki temu lepiej dojdzie do siebie i zmniejszy się ryzyko anemii.
Jak wygląda połóg po cesarskim cięciu?
Czy połóg po cesarskim cięciu wygląda lepiej – w tej sprawie opinie kobiet wcale nie są zgodne. Po cesarce pojawiają się skurcze macicy i odchody połogowe, tak samo jak w przypadku porodu naturalnego. Różnica jest jednak taka, że kobieta nie ma nacięcia krocza i rozciągniętych mięśni dna miednicy, dlatego nie odczuwa wzmożonej bolesności w obrębie dróg rodnych. Bolesność przy oddawaniu moczu może jednak wywołać cewnik, który zakładany jest każdej ciężarnej przed zabiegiem. Cesarskie cięcie to jednak normalna operacja, która zostawia dość rozległą ranę na brzuchu – lekarze zalecają jednak, by kobieta wstała w ciągu 8 godzin po operacji. Jest to ważne, by zapobiegać zakrzepom oraz zatorom, które mogą być powikłaniami po cesarce. Rana po cesarskim cięciu może bardzo doskwierać, dlatego obecnie standardem jest podawanie kobiecie środków przeciwbólowych. Zewnętrzne szwy ściąga się po około 6 dniach od zabiegu. Bardzo często zdarza się, że po cesarce kobiety trudniej dochodzą do siebie niż po porodzie naturalnym – jest to normalne, szczególnie że rana boli i wymaga odpowiedniej pielęgnacji, a do tego tuż po zabiegu nie można dźwigać nawet maluszka. Pobyt w szpitalu po cesarce obecnie trwa już zaledwie dzień dłużej, a przecież w domu należy się zająć maluszkiem – panie po cesarskim cięciu muszą wykonać dokładnie te same czynności, co kobiety po porodzie siłami natury.
