Niewydolność serca połączona jest z nieodpowiednią budową oraz pracą organu. Przyczyny choroby to m.in.: nadciśnienie tętnicze, kardiomiopatie, wpływ poniektórych środków lub niedokrwienie mięśnia sercowego. Pośród symptomów wymienia się np.: orthopnoë, obrzęki nóg, nykturię, zaburzenia rytmu serca. Leczenie obejmuje m.in. zmianę trybu życia oraz stosowanie środków. Jeśli idzie o niewydolność serca, rokowanie jest złe.
Niewydolność serca zaczyna się od choroby wieńcowej
Ze statystyk leczniczych wynika, iż 70 proc. wypadków niewydolności serca jest występowaniem choroby wieńcowej, i szczególnie przebytego zawału serca, 10 proc. to skutek chorób zastawek, natomiast następne 10 proc. to konsekwencje kardiomiopatii.
W Europie na niewydolność serca cierpi aż 15 milionów ludzi. W Polsce określa się, iż choruje ok. 700 tys. osób. Częstotliwość występowania choroby wiąże się z wiekiem oraz rośnie zwłaszcza szybko u osób powyżej 60. roku życia.
Niewydolność serca: symptomy mało sercowe
Podstawowymi symptomami niewydolności serca są duszność oraz przemęczenie, nietolerancja wysiłku sportowego i obrzęki, jakie są następstwem zatrzymywania wody w organizmie. Mniej widocznymi symptomami jest wzmożona konieczność oddawania moczu w nocy, słaby apetyt, poczucie pełności w brzuchu, zaparcia, zawroty głowy, czasem utrata przytomności i splątanie.
Dlaczego niewydolność serca daje tak niepokojące symptomy?
Serce jest pompą, jaka odbiera krew żylną powracającą z całego organizmu oraz przelewa ją do płuc. Tutaj nasyca się ona tlenem oraz zostaje przepompowana do tętnic, skąd rozprowadzana jest do wszystkich naszych organów. Kiedy serce jest uszkodzone, mało efektywne, nie pompuje tyle krwi, ile wymaga organizm. W konsekwencji do konkretnych narządów trafia za mało tlenu (paliwa dla komórek) czy także za dużo krwi występuje w narządach ciała. Gdy krew jest nieodpowiednio utlenowana, efekty tego odczuwamy dosyć szybko: chociażby mały wysiłek sprawia, iż szybko się męczymy, gdyż w mięśniach jest zbyt mało tlenu; oblewa nas zimny pot, ponieważ skóra jest niedotleniona. Gdy natomiast krew zalega w narządach, dochodzi do ich przekrwienia. Pojawia się wówczas duszność (spłycenie oddechu czy brak tchu) podczas treningu lub nocnego wypoczynku oraz towarzyszący temu kaszel, co informuje o przekrwieniu płuc. Złe trawienie oraz apatia po spożyciu sygnalizują przekrwienie wątroby, i obrzęki nóg – zastój krwi w tym obszarze.
Niewydolność serca to niebezpieczny rywal
Profesjonaliści twierdzą, iż jakość życia osób cierpiących z powodu niewydolności serca jest tak samo zła jak u chorych nieustannie poddawanych dializom, cierpiącym na depresje czy długotrwałe zapalenie wątroby. Uważa się, iż jest to połączone nie jedynie z symptomami choroby, lecz również z potrzebą częstych hospitalizacji. Niewydolność serca jest najpowszechniejszą przyczyną pobytu w szpitalu u pacjentów ponad 65. roku życia.
Tenże fakt przekłada się na koszty leczenia niewydolności serca. W krajach rozwiniętych jej leczenie pochłania 2–2,5 proc. wszystkich nakładów na ochronę zdrowia, natomiast koszty hospitalizacji to 60–70 proc. łącznych kosztów połączonych z niewydolnością serca. Lecz nie idzie tylko o pieniądze. Niewydolność serca jest poważną chorobą o negatywnych rokowaniach dla chorych – śmiertelność jest tutaj większa aniżeli w wypadku raka piersi lub prostaty! Aż połowa pacjentów z ciężką niewydolnością serca umiera w przeciągu 4 lat od diagnozy.
Niewydolność serca – poszukiwanie przyczyn
Żeby zrozumieć niewydolność serca oraz efektywnie ją leczyć, potrzebne jest określenie przyczyny. Diagnozowanie zaczyna się od zebrania precyzyjnego wywiadu, co znaczy, iż pacjent winien powiedzieć lekarzowi, w których okolicznościach oraz jak wielokrotnie zwiększają się duszności, bicie serca, zawroty głowy lub inne dolegliwości.
Następnym etapem są badania krwi oraz badania obrazowe. Zazwyczaj wykonuje się morfologię krwi obwodowej oraz oznacza stężenie BNP, więc peptydu natriuretycznego typu B. Peptydy natriuretyczne uczestniczą w regulacji gospodarki wodno-sodowej oraz utrzymaniu homeostazy układu sercowo-naczyniowego. BNP a to hormon wydzielany przez komórki mięśnia sercowego, jakiego stężenie znacząco rośnie w wypadku
niewydolności serca. Z badań obrazowych zazwyczaj wykonuje się EKG, RTG klatki piersiowej oraz echo serca.
Niewydolność serca – diagnostyka
Diagnoza niewydolności serca wykonywana jest w oparciu o szczegółowy wywiad lekarski i wyniki badań: EKG, RTG klatki piersiowej, badania echokardiograficznego (echo serca) oraz rezonansu magnetycznego – pod warunkiem, iż stan cierpiącego na to pozwoli. Na bazie wyników ustala się przyczynę i metodę leczenia niewydolności serca.
Niewydolność serca – leczenie
Terapia niewydolności serca polega w pierwszej kolejności na usunięciu (leczeniu) przyczyny, potem prowadzi się leczenie symptomów.
Leki farmakologiczne wykorzystywane przy niewydolności serca to: środki moczopędne (diuretyki), wazodilatatory (rozszerzające naczynia), glikozydy, leki zmniejszające opór obwodowy tętnic, ACE-inhibitoryoraz beta-blokery oraz blokery sensorów adrenergicznych czy wapniowych.
Niewydolność serca – rokowania oraz powikłania
Niewydolność serca jest chorobą, jaka doprowadzając do skrajnego niedotlenienia organizmu, powoduje przedwczesną śmierć. Przeważnie w czasie, kiedy zostaje wykryta, niemożliwe jest cofnięcie jej skutków oraz leczenie polega tylko na uśmierzaniu symptomów.
Profilaktyka niewydolności serca winna polegać przede wszystkim na wczesnym rozpoczęciu terapii chorób, jakie mogą przyczyniać się do jej rozwoju, np. nadciśnienia tętniczego oraz choroby wieńcowej.
Niezwykle istotne jest także stosowanie zbilansowanej diety, redukcja otyłości i prowadzenie zdrowego stylu życia zgodnie ze wskazaniami specjalisty.
Do najpowszechniejszych powikłań niewydolności serca kwalifikuje się: zatory, zakrzepicę i niewydolność nerek.
Jak żyć z niewydolnością serca?
Recepta jest prosta. Należy systematycznie robić zalecone przez specjalistę badania, jakie pozwolą kontrolować chorobę, oraz prowadzić zdrowy styl życia. Przez higieniczny tryb życia należy rozumieć systematyczne wykonywanie gimnastyki, właściwe odżywianie się, zmniejszenie spożycia soli, unikanie stresu, przeziębień oraz zakażeń, systematyczne szczepienia przeciwgrypowe.