Z problemem zapalenia hemoroidów zmaga się statystycznie co drugi Polak. Pieczenie, swędzenie i ból w okolicach odbytu to problem wstydliwy, jednak wymagający profilaktyki i odpowiedniego leczenia. Od czego powstają hemoroidy i jak im zapobiegać?
Hemoroidy, zwane też guzkami krwawniczymi odbytu, ma każdy. Bez nich niemożliwa jest kontrola nad wypróżnianiem i oddawaniem gazów. Są to naczynia krwionośne, które naprzemiennie napełniają się krwią i z niej opróżniają. Problem pojawia się, gdy krew nie odpływa z nich całkowicie. W tej sytuacji może powstać stan zapalny i mamy do czynienia z chorobą hemoroidalną. Choroba ta przebiega z różnym nasileniem, dzieli się ją na cztery stopnie zaawansowania. Ważne jest, aby podjąć odpowiednie kroki już w przypadku wystąpienia pierwszych objawów, których można pozbyć się za pomocą domowych sposobów lub dostępnych w aptekach leków w postaci maści, kremów, czopków lub tabletek. Jeśli objawy nie ustępują, należy udać się do lekarza, który zastosuje odpowiednie leczenie. Gdy dopuścimy do rozwoju choroby, konieczny będzie zabieg inwazyjny.
Od czego powstają hemoroidy? Przyczyn tej niezwykle nieprzyjemnej choroby jest kilka. Pierwsza z nich to nieprawidłowa praca jelit, która prowadzi do powstawania zaparć lub biegunek. Podczas wypróżniania się dochodzi do silnego parcia, które skutkuje właśnie powstaniem żylaków odbytu. Aby zapobiegać hemoroidom należy wiec przestrzegać odpowiedniej diety. Kluczowa jest zawartość błonnika w pokarmie. Należy więc spożywać dużo warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych, które sprawią, że poprawi się perystaltyka jelit, a tym samym znikną problemy z wypróżnianiem. Ważne jest także przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów. Zaleca się, aby wypijać co najmniej 2 litry wody dziennie. W czasie ewentualnego zaparcia unikać należy silnego parcia, które zwiększa ciśnienie w kanale odbytu i powoduje powiększenie guzków.
Powstawanie hemoroidów jest związane także z gospodarką hormonalną organizmu. Z tego względu hemoroidy bardzo często pojawiają się u kobiet w ciąży i w okresie połogu. Zwiększone stężenie progesteronu sprawia, że ściany żył są bardziej podatne na rozciąganie.
Stężenie hormonów nie jest jednak jedynym czynnikiem związanym z występowaniem żylaków odbytu w ciąży. W tym okresie, w związku z uciskiem rosnącej macicy, następuje wzrost ciśnienia żylnego. Nacisk na żyłę główną dolną powoduje zwolnienie przepływu krwi w jej wnętrzu, jednocześnie zwiększenie ciśnienia w innych żyłach, które doprowadzają do niej krew. Należą do nich właśnie żyły okolicy odbytu, na których mogą pojawiać się żylaki.
Kolejny czynnik sprzyjający powstawaniu hemoroidów to siedzący tryb życia. Choroba ta dotyka często osoby pracujące w biurach, kierowców, kolarzy czy osoby jeżdżące konno. Długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej jest niewskazane, dlatego osoby pracujące w tej pozycji powinny co jakiś czas zrobić sobie przerwę. Po pracy warto poświęcić trochę czasu na aktywność fizyczną, szczególnie polecane są spacery, pływanie i gimnastyka. Ważne jest także odpowiednie siedzisko – powinno być ono
twarde. Można także wykonywać ćwiczenia, które polegają na ściskaniu pośladków – dokładnie tak, jak podczas wstrzymywania wypróżnienia.
Aby zapobiegać chorobie hemoroidalnej trzeba przestrzegać zasad higieny, najlepiej zaopatrzyć się w specjalny płyn do higieny intymnej. Ponadto warto nosić wygodną, przewiewną, bawełnianą bieliznę.
Czynnikiem wpływającym na powstawanie hemoroidów bez wątpienia jest też seks analny. Unikanie go chroni nie tylko przed żylakami odbytu, ale także wieloma innymi chorobami, m.in. tymi przenoszonymi drogą płciową.
Gdy wiesz, od czego powstają hemoroidy, możesz skutecznie im zapobiegać. Z biegiem lat jesteśmy jednak coraz bardziej narażeni na tę chorobę. Dotyczy ona przede wszystkim osób po 50 roku życia. Nie bez znaczenia są także nasze indywidualne predyspozycje genetyczne.
Co jednak zrobić, gdy hemoroidy pojawią się mimo profilaktyki? Możesz stosować domowe metody uśmierzające ból i świąd. Należą do nich m.in. nasiadówki w wywarach z kory dębu, nagietka, rumianku lub oczaru wirginijskiego. Można także zastosować kompresy z herbaty lub zimne okłady. W aptekach dostępne są żelowe poduszeczki, które po schłodzeniu możesz przykładać w piekącym miejscu. Można także wykorzystać w tym celu kostki lodu owinięte w tetrową pieluchę. Jeśli objawy nasilają się, pojawia się ból i krew w stolcu, należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Leczeniem tego schorzenia zajmuje się proktolog, jednak do tego specjalisty wymagane jest skierowanie. Lekarz zaleci odpowiednie środki lub zdecyduje o konieczności wykonania zabiegu. Z czasem może dojść do wypadania guzka, można wyczuć go w okolicach odbytu. Może on cofać się samoistnie, jednak w zaawansowanym stadium choroby tkwi on przez cały czas na zewnątrz odbytu. Należy wtedy zastosować odpowiedni zabieg, aby nie doszło do zakrzepicy.
Jak wygląda badanie? Lekarz jest w stanie rozpoznać hemoroidy poprzez badanie per rectum, czyli palcem przez odbyt. W razie potrzeby lekarz pierwszego kontaktu skieruje do proktologa, który zajmuje się leczeniem chorób końcowego odcinka jelita grubego. Zaleci on dokładniejsze badania, do których należy anoskopia, rektoskopia, sigmoidoskopia oraz kolonoskopia. Anoskopia to badanie z wykorzystaniem wziernika, pozwalające ocenę stopnia zaawansowania hemoroidów. Rektoskopia, zwana też proktoskopią to ocena całej odbytnicy z wykorzystaniem tubusa, czyli dłuższego wziernika. Badanie to pozwala wykluczyć raka odbytnicy i zalecane jest w przypadku obecności świeżej krwi w stolcu. Sigmoidoskopia to wziernikowanie odbytnicy oraz esicy, pozwala na diagnozę raka jelita grubego. Kolonoskopia to badanie umożliwiające wgląd w całe jelito grube, prowadzone w znieczuleniu ogólnym.
Warto wiedzieć od czego powstają hemoroidy, ponieważ większość z nas jest w stanie zapobiec ich pojawieniu się. Prawidłowa dieta, aktywność fizyczna i inne zdrowe nawyki pomogą nam uniknąć nie tylko hemoroidów, ale także wielu innych chorób.
