Uszkodzenie łąkotki zdarza się dosyć wielokrotnie, zwłaszcza pośród osób uprawiających sport. Uraz chrząstki znajdującej się w stawie kolanowym, położonym pomiędzy kością udową i piszczelową, wymaga interwencji ortopedy, gdyż nieleczony ogranicza sprawność kończyny.
Uszkodzenie łąkotki to zjawisko dosyć popularne, gdyż te chrzęstno-włókniste twory wykonane z miękkiej oraz odpornej na ugniatanie tkanki, są niezwykle eksploatowane podczas pracy stawu kolanowego. Znajdują się w nim 2 łąkotki: boczna oraz przyśrodkowa. Przy zgięciu stawu kolanowego przesuwają się w tył, przy wyproście – w przód. Uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej, mocniej przytwierdzonej oraz mniej ruchliwej, zdarza się częściej aniżeli bocznej.
Uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej
Łąkotki dzielą staw kolanowy na 2 piętra – w górnym, pomiędzy nimi i kością udową odbywa się przede wszystkim zginanie oraz prostowanie, w dolnym (między łąkotkami i kością piszczelową) zachodzą zwłaszcza ruchy obrotowe.
Łąkotki spełniają niezwykle istotne role: służą przenoszeniu obciążeń z powierzchni stawowych na nadkłykciach kości udowej na powierzchnie stawowe umieszczone na kłykciach kości piszczelowej, tłumią drżenia oraz wstrząsy podczas biegania lub skakania na twardym podłożu, równoważą staw kolanowy, zabezpieczają przed zakleszczeniem torebkę stawową oraz błonę maziową, i również biorą udział w rozprowadzaniu płynu maziowego, zwiększającego poślizg w jamach stawów, kaletek oraz pochewek ścięgnistych.
Więc wszystkie ich urazy oddziałują niekorzystnie na sprawność ruchową. Uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej może zdarzyć się podczas uprawiania sportu, np. jazdy na nartach lub gry w piłkę, jednakże u osób starych, u jakich te struktury są bardzo osłabione, przyczyną kontuzji bywa normalna aktywność, np. zejście z dużego schodka lub przysiad. Czasem taki uraz może być spowodowany zmianami zwyrodnieniowymi.
Łąkotka boczna
Zdecydowanie rzadziej dochodzi do uszkodzenia łąkotki bocznej. Taki uraz zdarza się w czasie obrotu w stawie kolanowym przy pełnym czy częściowym zgięciu nogi. Nieraz bywa spowodowany nie jednorazowym przeciążeniem, lecz sumującymi się mikrourazami, do których dochodziło od dłuższego czasu.
Uszkodzenie łąkotki – przyczyny
Uszkodzenia lub rozerwania łąkotek zdarzają się wielokrotnie oraz potrzebują leczenia ortopedycznego. Przeważnie dotyczą ludzi młodych, uprawiających sport. Kolejną grupę chorych stanowią tymczasem osoby starsze, u jakich dochodzi do niszczenia łąkotek z powodu mechanizmów zwyrodnieniowych. Uszkodzona łąkotka działa źle oraz powoduje ból kolana. Niezbędna jest konsultacja u lekarza, ponieważ urazów łąkotki nigdy nie wolno ignorować.
Uszkodzenie łąkotki – symptomy
Rozpoznanie urazu nie jest trudne. Następuje bowiem wtedy nagły ból w stawie kolanowym, w zależności od kontuzjowanej łąkotki – po bocznej czy środkowej stronie kolana, zwiększający się w okresie wysiłku lub już po nim. Symptomem uszkodzenia łąkotki jest zmniejszenie obszaru ruchu kolana oraz kłopot z jego wyprostowaniem, spowodowany przede wszystkim pojawiającym się wtedy bólem.
Po paru godzinach od urazu występuje zwykle obrzęk spowodowany zbytnią ilością płynu w stawie, i również poczucie „trzasków oraz przeskakiwania” w kontuzjowanym kolanie, nieraz także poczucie jego niestabilności.
Uszkodzenie łąkotki – odszkodowanie
Gdy uszkodzenie łąkotki jest konsekwencją np. wypadku komunikacyjnego, można ubiegać się o odszkodowanie. Zadośćuczynienie przy uszkodzeniu łąkotki bywa jednakże przeróżnie interpretowane przez instytucje ubezpieczeniowe, jakie wielokrotnie odmawiają wypłaty świadczeń zasłaniając się argumentem, iż schorzenie nie jest skutkiem doznanego urazu, lecz wcześniejszych zmian zwyrodnieniowych.
Łąkotka a rehabilitacja
Rehabilitacja uszkodzonej łąkotki winna obejmować profilaktykę przeciwobrzękową po zabiegu. Potrzebne jest właściwe ułożenie chorej kończyny, schładzanie okolicy kolana i zastosowanie zastrzyków przeciwzakrzepowych, i również unikanie męczenia oraz odciążenie chorej kończyny po zabiegu przez co najmniej 2 tygodnie. Najlepiej wyposażyć się w stabilizator, jaki ogranicza lub uniemożliwia wykonywanie ruchów zgięcia oraz wyprostu stawu, odciąża staw kolanowy oraz umacnia rzepkę.
W rehabilitacji osłabionych łąkotek wykorzystywane są również różne metody.
Fizykoterapia – istotne są zabiegi działające przeciwbólowo i regeneracyjnie. W celu przeciwobrzękowym oraz ograniczenia ciepłoty stawu wykorzystuje się krioterapię, więc leczenie zimnem. Z zabiegów, jakie pobudzają i przyspieszają gojenie, poleca się: magnetoterapię, laseroterapię oraz ultradźwięki. Gdy potrzebne jest zwiększenie uszkodzonych mięśni stawu kolanowego, można wykorzystać elektrostymulację prądami niewielkiej częstotliwości.
Mobilizacja rzepki.
Masaż tkanek miękkich – obniża on występujące w tychże strukturach zwiększone napięcie i poprawia ich ukrwienie i odżywienie.
Dodatkowo w rehabilitacji łąkotki stosuje się kinesiotaping, więc plastrowanie, jaki polega na oklejeniu kolana specjalnymi plastrami. Zaaplikowane we właściwy sposób na chory staw kolanowy, zapewnią one odpowiedniejszą stabilizację, usprawnią mechanizmy gojenia i zminimalizują zagrożenie kontuzji podczas aktywności ruchowej.
Uszkodzenie łąkotki – ćwiczenia
W leczeniu urazów łąkotki stosuje się także kinezyterapię, więc wykonywanie medycznych ćwiczeń na łąkotkę. Należałoby rozpocząć od lekkich ćwiczeń kolana bez obciążania chorego stawu, ćwiczeń w odciążeniu na podwieszkach, izometrycznych, rozciągających i pobudzających stymulację nerwowo-mięśniową.
Sukcesywnie specjalista wprowadza ćwiczenia oporowe, żeby wesprzeć siłę fizyczną, szczególnie mięśnia czworogłowego uda, ćwiczenia zwiększające sprężystość tkanek miękkich i stabilizację oraz propriocepcję, więc czucie stawu w przestrzeni.
Później wykonujemy ćwiczenia całkowitej kończyny dolnej, zwiększające siłę, kontrolujące ruch oraz pracę, poprawiające dynamikę ruchów (najlepiej metodą PNF). Ostatnim elementem terapii winien być trening funkcjonalny, obejmujący wykonywanie ćwiczeń dynamicznych w pełnym obciążeniu (biegi, skoki).
